­

4 Yeni Element Doğrulandı, Periyodik Cetvelin 7. Sırası Tamamlandı!



Geçtiğimiz yıllarda keşfedilen 4 yeni element, periyodik cetvel olarak bilinen elementler tablosunu kontrol eden Uluslararası Saf ve Uygulamalı Kimya Birliği'nin (IUPAC) onayıyla nihai olarak periyodik cetvele katıldı. 113, 115, 117 ve 118 atom numaralı kimyalar, keşif için gerekli kriterleri sağlayarak 2011'den bu yana cetvele eklenen ilk elementler oldular. Bu eklemelerle birlikte, 7. periyot (sıra), 1 asır boyunca içerisinde barındırdığı boşluklardan kurtularak 2016 yılı itibariyle tamamen doldurulmuş oldu. 7. periyotun ilk keşfedilen elementi olan Radyum, 1902 yılında Marie ve Pierre Curie tarafından keşfedilmişti. 7. periyot, o tarihten bu yana eksiklerle doluydu.

Keşfedilen yeni elementlerin 4'ü de insan yapımı... Şu anda sadece geçici isimlerle biliniyorlar ve popülerleştirilecek yeni isimlerini bekliyorlar. 115, 117 ve 118 atom numaralı elementler Kaliforniya'daki Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı, Dubna ve Rusya'nın ortaklığıyla sürdürülen Ortak Nükleer Araştırmalar Enstitüsü'ndeki bilim insanları tarafından üretildi. Rus-Amerikan ekibi aynı zamanda 113 atom numaralı "ununtriyum" geçici isimli elementi de üretmeyi başardı. Fakat onlardan daha önce ürettiklerini ispatladıkları için, Japonya'daki Riken Enstitüsü "kaşif" unvanını aldı. Böylelikle bu element, Asya'daki bir ülke tarafından isimlendirilme şerefine erişen ilk element olacak.

Süperkütleli elementleri keşfetmek çok zordur; çünkü aşırı yüksek bir hızla bozunurlar. Ancak araştırmalar, yakın geçmişte keşfedilen süperkütleli elementlerin sanılandan daha uzun yarı ömürleri olduğunu gösterince, diğer elementleri keşfetmek konusundaki umutlar da arttı. 

Tıpkı fizikçilerin "Her Şeyin Teorisi" dedikleri bütünleştirici bir teoriyi aramaları gibi, kimyagerler de "Denge Adası" dedikleri bir elementler grubunu aramaktadır. Bu elementler, süperkütleli olmalarına rağmen dengeli olabilecek, yani yavaş bozunan elementlerdir. 113 atom numaralı elementin kaşifi Kosuke Morita, kimyagerlerin yeni hedefini net bir şekilde şöyle izah ediyor:

"Şimdiki hedef, 119 atom numaralı element ve ötesindeki göz değmemiş elementleri keşfetmek..."

Riken Enstitüsü'nün eski başkanı olan Nobel Ödüllü Ryoji Noyori ise şöyle söylüyor:

"Bilim insanları için periyodik cetvele bir element eklemeyi başarmak, Olimpik Altın Madalyası gibi bir şeydir. Hatta ondan daha değerlidir."

Hazırlayan: ÇMB (Evrim Ağacı)

Kaynak: The Verge

http://www.evrimagaci.org/fotograf/109/7957